Μελετώντας τον Βίο του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου

Ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας

Ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας γεννήθηκε το έτος 295 μ.Χ. στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από ευσεβείς χριστιανούς γονείς. Το γεγονός ότι γεννήθηκε στην πόλη του Αλεξάνδρου, στο "φάρο" του πολιτισμού της εποχής εκείνης, του έδωσε τη δυνατότητα να τύχει επιμελημένης παιδείας φιλοσοφικής και θεολογικής. Ο ίδιος από τη μικρή του ηλικία επέδειξε μεγάλη πίστη και αγάπη στο Θεό, ευλάβεια και ζήλο για κάθε αγαθό έργο ευάρεστο στο Θεό. Μάλιστα, μεγαλώνοντας και έχοντας πάρει ήδη την απόφαση να αφιερώσει στο Θεό όλη του την ύπαρξη, συνδέθηκε με μεγάλους ασκητές της Αιγυπτιακής ερήμου και ιδιαίτερα τον Μέγα Αντώνιο, με τον οποίο συνασκήτευσε.

Οι ανάγκες όμως της Εκκλησίας ανάγκασαν τον νεαρό Αθανάσιο να εγκαταλείψει την ησυχία της ερήμου, για να αγωνιστεί από τη θέση του κληρικού στο δύσκολο αγώνα κατά των αιρέσεων, που ταλαιπωρούσαν τους πιστούς. Έτσι το 318 μ.Χ. χειροτονήθηκε διάκονος στο πλευρό του γέροντα Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας Αλέξανδρο. Μαζί του μάλιστα το 325 μ.Χ. συμμετείχε στην πρώτη Οικουμενική Σύνοδο, στη Νίκαια, κατά της αιρέσεως του Αρείου. Εκεί χάρη στη μόρφωση και την Χάρη του Θεού, που πλούσια απολάμβανε λόγω της αγιότητας του βίου του, κατόρθωσε να φιμώσει το ασεβές στόμα του Αρείου, που υποστήριζε με σθένος και ρητορική δεινότητα τις πλάνες του. Στήριξε όσο κανείς άλλος την Ορθόδοξη διδασκαλία της Εκκλησίας και αναδείχθηκε ένας από τους μεγαλύτερους Πατέρες της. 

Η φήμη του Αγίου Αθανασίου εδραιώθηκε τόσο πολύ, ώστε όταν ο Αρχιεπίσκοπος Αλέξανδρος εκοιμήθη, όλος ο λαός της Αλεξάνδρειας εξέλεξε αυτόν για διάδοχό του το έτος 328 μ.Χ.. Υπακούοντας ο Άγιος στη φωνή της Εκκλησίας ανέλαβε με θαυμαστό ζήλο τα βαριά καθήκοντα του Επισκόπου, φροντίζοντας κατά τα 46 χρόνια της διακονίας του να αποτελεί παράδειγμα πίστεως, αγάπης και ευσέβειας για τους χριστιανούς, φύλακα ακοίμητο της ποίμνης του Χριστού και ασυμβίβαστα διδάσκαλο της αληθείας. 

Αυτή του η πορεία τον έφερε, δυστυχώς, πολλές φορές σε αντίθεση με την κρατική εξουσία με αποτέλεσμα να υποστεί πολλές διώξεις και ταλαιπωρίες. Συκοφαντήθηκε, δικάστηκε, φυλακίστηκε, καθαιρέθηκε, εξορίστηκε πέντε φορές για 16 συνολικά χρόνια, υπέφερε ανεκδιήγητες ταλαιπωρίες και στερήσεις. Έζησε εγκαταλελειμμένος ακόμα και από τους πιο στενούς του φίλους και συνεργάτες, αλλά ποτέ από το Θεό, χάριν του Οποίου υπέμεινε τα πάντα. Δεν κάμφθηκε ποτέ, ακόμα και όταν ήρθε αντιμέτωπος με την απειλή του θανάτου και αγωνίστηκε με όλη τη δύναμη της υπάρξεώς του, για να διατηρηθεί ανόθευτη η αλήθεια του Ευαγγελίου.

Έτσι, αγωνιζόμενος για την Ορθή Πίστη, έφτασε ως το ειρηνικό τέλος της ζωής του στις 2 Μαΐου του 373 μ.Χ., σε ηλικία 75 ετών, στην Αλεξάνδρεια, όπου τελικά επέστρεψε από την τελευταία εξορία του επί αυτοκράτορα Ουάλη. 

Σχετικά με τον Άρειο...

Ο Άρειος ήταν πρεσβύτερος στην Εκκλησία της Αλεξάνδρειας, με καταγωγή από την περιοχή της Λιβύης. Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε. Υπολογίζεται πάντως μεταξύ του 250 με 260 μ.Χ. Ήταν κάτοχος αξιόλογης μόρφωσης με ιδιαίτερη συμπάθεια προς την Αριστοτελική φιλοσοφία. Οι θεολογικές του θέσεις αποκλήθηκαν «Αρειανισμός» και καταπολεμήθηκαν ως αίρεση από την Εκκλησία. Ο ίδιος ισχυριζόταν, μεταξύ άλλων, ότι ο Υιός του Θεού ήταν κτίσμα και όχι Θεός, δηλαδή ότι είχε μόνο την ανθρώπινη φύση και όχι τη Θεϊκή. Η διδασκαλία του καταδικάστηκε από την Α' Οικουμενική Σύνοδο. Πέθανε ξαφνικά στην Κωνσταντινούπολη το 336 μ.Χ., αφήνοντας όμως πίσω του μία από τις μεγαλύτερες και σφοδρότερες εκκλησιαστικές διενέξεις - που έλαβε δυστυχώς και πολιτικές προεκτάσεις - και κράτησε τρεις αιώνες.

Η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Αθανασίου του Μεγάλου στις 2 Μαΐου και στις 18 Ιανουαρίου μαζί με τον άλλο μεγάλο Αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας, τον Άγιο Κύριλλο.